İhracat Notları

DIŞ TİCARET BİLGİLERİ - İHRACATÇI
Genel bilgiler 
•    İhracatçı olmak 
•    İhracat 
•    İhracat Rejimi Kararı Açısından İhracat Türleri 
•    Kayda Bağlı İhracat
    İhracatında DFİF kesilen mallar
    İhracatında DFİF’ten prim ödemesi yapılan mallar
    Özel hesaplar çerçevesinde ihracat
    Rusya Federasyonu ile Yapılan Doğalgaz Anlaşması Çerçevesinde İhracat
    Kota Kapsamındaki Ürünlerin İhracı
    Kayda Bağlı Diğer İhracat Türleri 
•    Özelliği Olan İhracat
    Kredili İhracat
    Konsinye İhracat
    İthal Edilmiş Malların İhracı
    Transit Ticaret Kapsamında İhracat
    Bağlı Muamele veya Takas Yoluyla İhracat
    Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat
    Bedelsiz İhracat
    Bavul Ticareti ya da Yolcu Beraberi Satış Şeklinde İhracat 
•    Özelliği Olmayan İhracat 
•    İhracı Ön İzne Bağlı Mallar 
•    İhracı Yasak Mallar 
•    İhracat Sonrası Yükümlülükler 
•    İhracattan Sonra Doğabilecek Sorunlar ve Bunları Çözüm Yolları 
•    Uluslararası Ticarette Kullanılan Belgeleler 
•    İhracatla İlgili Resmi veya Kamusal Hizmet İfa Eden Kurumlar 
•    İhracatla İlgili Özel Kuruluşlar 
İHRACATÇI OLMAK:      
Gerçek ya da tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkarlar gerçek usülde vergi mükellefi olmaları (tek vergi numarasına sahip olmaları) ve ilgili ihracatçı birliğine üye olmaları koşulu ile ihracatçı olabilirler. İhracatçı olmak için herhangi bir belge veya izin sertifikası sahibi olmak gerekmemektedir. Ancak ihracat işlemlerinin tekemmül ettirilebilmesi için ilgili kuruluşların,
- Ticaret ve Sanayi Odalarına,
- Esnaf ve sanatkar Odalarına , 
- İhracat edilecek ürünle ilgili ihracatçı birliğine 
üye olmaları gerekmektedir. 
Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu'nun gereği olarak, gerçek veya tüzel kişi tacirlerin faaliyet alanları ana sözleşmeleri ve Ticaret Sicili Gazetesinde tescil ve ilan edilenlerle sınırlı olduğundan, Ticaret Sicilinde belirtilen alanları dışında kalan bir ürünü ihraç etmek isteyen kuruluşlar, faaliyet alanları ile ilgili gerekli düzeltmeyi yaptırmalıdırlar. 
İhracat   
En geniş anlamda ihracat, bir ülke sınırları içerisinde serbest dolaşımda bulunan (bu ülkede yetişen, üretilen, veya başka ülkelerden ithal edilmiş) malların ve hizmetlerin başka ülkelere satılması/gönderilmesi anlamına gelmektedir. Dar anlamda ihracat ise, yabancılara ya da Türkiye dışında yerleşik Türk'lere yapılan mal satışlarını ve bu amaçla malların yurt dışına gönderilmesini ifade etmektedir.
-Satışların yabancı bir ülkeye yapılması, 
-İki taraflı ve çok taraflı ticaret anlaşmaları ile getirilen koşullara uyum
yükümlülüğü 
-Alışverişte bir yabancı paranın sözkonusu olması,
-Malların taşınması,
-Malın varış ülkesine itlhal edilmesi ile ilgili gümrük vergisi, katma değer
vergisi ve varsa başka türlü vergiler ve diğer ithalat formaliteleri,
-Malın çıkış yerinden varış yerine kadar maruz kalabileceği risklere karşı 
sigorta edilmesi
-Ödemelerde/bedellerin tahsilinde bankacılık sisteminin devreye girmesi,
-İhracat desteklerinden yararlanabilmek için gerekli koşullara uyum,
gibi faktörler ihracatı iç ticarete göre daha karmaşık bir yapıya sokmaktadırBu yüzden, dünyanın bütün ülkelerinde ihracat,
- İhracat mevzuatı
- Gümrük mevzuatı
- Kambiyo mevzuatı
- Standardizasyon mevzuatı
- Teşvik mevzuatı
- Katma Değer vergisi mevzuatı
gibi birçok bağlayıcı mevzuat tarafından ayrıntılı bir şekilde düzenlenmektedir.Bütün ülkeler (özellikle Dünya Ticaret Örgütü ve diğer uluslararası örgütlere üye olan ülkeler) bu tür mevzuat düzenlemelerinde iki taraflı ya da çok taraflı ticaret anlaşmaları ve uluslararası ticari teamüllere uygun hareket etme gayreti içerisinde olmaktadır.Türkiye'nin de, bu amaca yönelik olarak, çok sayıda ve olduça karmaşık denilebilecek mevzuat düzenelmeleri mevcut bulunmaktadır. Üstelik Türkiye'nin ihracatla ilgili mevzuatları, içinde bulunduğumuz, Gümrük Birliği koşullarına uyum süreci dolayısıyla oldukça sık değişen bir yapı arzetmektedir.Bu yüzden, hem eskiden beri ihracat yapmakta olan firmaların, hem de ihracata yeni başlayan firmaların, ihracatın iç piyasada yapılan ticari işlemlerden farklı yönlerini gözönünde bulundurmaları, ilgili mevzuatları oldukça yakından takip etmeleri gerekmektedir.
 
Bir ülkenin ihracatının gelişimini etkileyen mevzuatlar ve uygulamaların tamamına ihracat rejimi denilmektedir. Bu anlamda, yukarda bahsedilen mevzatların tamamı ihracat rejiminin bir parçasını oluşturmaktadır. Ancak, Türkiye'de ihracatla ilgili çeşitli mevzuatlardan hareketle oluşturulan ve zaman zaman yenilenen bir İhracat Rejimi Kararı bulunmaktadır. Bu karara ilişkin olarak bir İhracat Yönetmeliği ve çok sayıda tebliğ yayımlanmaktadır.
 
İhracat Rejimi Kararı ve bununla ilgili mevzuat, ihracat yapmak isteyen firmaların ihracat öncesi, ihracat esnasında ve ihracattan sonra takip edecekleri yolları belirten ve ihracat rejimi ile ilgili çeşitli kavramların tanımlarını içeren bir çerçeve mevzuatı niteliğindedir. İhracat Rejimi Kararı'nın yürürlükte bulunan en son revizyonu ve buna bağlı İhracat Yönetmeliği, Resmi Gazete'nin 6.1.1996-22515 tarihli nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bunlarla ilgili çok sayıda yönetmelik tebliğ ve genelge daha sonraki tarihlerde yayımlanmıştır. Bunların tamamında günün ihtiyaçlarına göre zaman zaman değişiklikler yapılmaktadır.

İhracat Rejimi Kararı Açısından İhracat Türleri    

Gerek İhracat Rejimi Kararı, gerekse ihracatı çeşitli yönleri ile düzenleyen diğer mevzuatlardan hareketle, ihracatçı bir firmanın bilmesi ve uygulaması gereken temel bilgiler aşağıda özet olarak verilmiştir:
Türkiye'nin İhracat Rejimi Kararı ve buna bağlı diğer mevzuatlarda ihracat üç grup altında ele alınmaktadır.Bunlar; 
1.    Kayda Bağlı İhracat, 
2.    Özelliği Olan İhracat ve, 
3.    Özellik Arzetmeyen İhracat 
 Herşeyden önce ihracat ya da ihracat için üretim yapan firmalar yapacakları ihracatın bu gruplardan hangisinde yeraldığını bilmeleri gerekmektedir. Yapılacak bir ihracatın bu gruplardan hangisinde yer alacağı ise aşağıdaki hususlardan biri ya da birkaçı tarafından belirlenmektedir:
-İhrac edilecek malın cinsi,
-İhracatın yapılacagı ülke,
-Kararlaştırılan ödeme şekli ve
-Kararlaştırılan ticaret şekli.
  
Kayda Bağlı İhracat    
Bazı malların ihracatındaki gelişmelerin hükümet makamları (Dış Ticaret Müsteşarlığı) tarafından yakından takip edilmesi gerekmektedir.Böyle bir yakından takip, bazen takip konusu malların ticaret politikaları açısından taşıdığı stratejik önemden, bazen uluslararası anlaşmalar dolayısı ile Türkiye'nin yükümlülüklerini ne ölçüde yerine getirdiğini takip etmek yönünden ve bazen de, Türk firmalarının ticari menfaatlerini daha etkin koruyabilmek açısından gerekli olmaktadır. Bir malın ihracatı kayda tabi ise, ihracatı yapan kuruluşlar ihracattan önce bunu bağlı bulundukları ihracatçı birliğine kayda aldırmak zorundadırlar. İhracatın ihracatçı birliklerince kayda alınması, belirli bir sisteme göre ihracat istatistiklerinin tutulması, Gümrük Beyannamesi üzerine kayda alınmıştır meşruhatının konulması ve kayda alınan ihracat istatistiklerinin belirli periyodlarla Dış Ticaret Müsteşarlığı'na bildirilmesi anlamına gelmektedir. İhracat Reimi Kararı'na göre aşağıdaki ihracatlar kayda tabi bulunmaktadır:   
İhracatında DFİF kesilen mallar:    Fındık ve ham deri ihractında, bu ürünlerin işlendikten sonra ihracını teşvik etmek veya işlenmemiş halde düşük bir katma değerle ihrac edilmesini önlemek amcıyla ihracat miktaraları üzerinden belirli bir fon alınmaktadır. Bu ürünleri ihrac eden firmalar, gerekli fon miktarını DFİF (Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu) hesabına yatırmak zorundadırlar.
İhracatında DFİF’ten prim ödemesi yapılan mallar    :Zaman zaman bazı tarım ürünlerinin ihracatı için DFİF kaynağından teşvik verilmektedir.Bu teşviklerin yürürlükte olduğu dönemlerde, desteklenen ürünlerin ihracatı kayda tabi tutulmaktadır.
Özel hesaplar çerçevesinde ihracat     :Polnonya ve Çek Cumhuriyetlerine yapılan ihractların bedelleri, bu ülkelerden döviz olarak getirilmeyip, bedelin iki ülke merkez bankaları arasında kurulmuş özel hesap ilişkisi çerçevesinde TC. Merkez Bankasından tahsil edilmesi mümkündür. Böyle bir bedel tahsili için, Polonya veya Çek alıcılarla Türk satıcıların, bedelin özel hesaplardan tahsil edileceği üzerinde anlaşmış olmaları ve bu hükmün akreditifte dercedilmiş olması gerekmektedir. Doğal olarak böyle bir anlaşmanın yapılması için, ilgili
tarafların(özellikle Polonyalı veya Çek alıcıların) kendi ülkelerindeki kamu otoritelerinden gerekli ön izni almış olmaları ve ona göre akreditif açtırmaları
gerekmektedir.
Polanyalı veya Çek alıcılarla Özel Hesap kapsamda anlaşma yapmış olan firmalar, akreditif ve başvuru formu ile birlikte bağlı bulundukları ihracatçı birliği genel sekreterliği vasıtasıyla Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan gerekli izni aldıktan sonra fiili ihracat işlemlerine başlamalıdırlar.
Rusya Federasyonu ile Yapılan Doğalgaz Anlaşması Çerçevesinde İhracat    :İhracat bedelinin Rusya Fedrasyonu ile yapılan Doğalgaz Anlaşması çerçevesinde, bu hesaptan yurda getirilmesine imkan veren bir özel hesap uygulamasıdır. Rusya Federasyonu'na ihrac ettiği malların bedelini bu hesaptan yurda getirmek istyen firmalar, Rus alıcılar ile bu konuda anlaşmaya varmaları ve bu hususun akreditif metnine dercedilmiş olmasını sağlamaları
gerekmektedir. Doğal olarak, Rusya Federasyonunda yerleşik ithalatçın da bu konuda kendi hükümet organlarının onayını almış olması zorunluluğu bulunmaktadır.
Rus alıcıları ile bu kapsamda anlaşma yapmış olan Türk firmaları, açılmış olan akreditifle birlikte bağlı bulundukları ihracatcı birlikleri genel sekreterliğine başvurmak suretiyle Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan gerekli izni aldıktan sonra fiili ihracat işlemlerine başlamalıdırlar.
Kota kapsamındaki Ürünlerin İhracı    :Belirli tekstil ve hazırgiyim ürünlerinin ABD ve Kanada'ya ihracı bu ülkelerle yapılan iki taraflı anlaşmalar çerçevesinde kotaya tabidir. Kota kapsamındaki ürünleri bu ülkelere ihrac etmek isteyen firmalar, ABD'ye ihracatta yabancı faturalarını, Kanada'ya ihracatta ise İhracat Bilgi Belgesi'ni bağlı bulundukları ihracatçı birliğine onaylatarak kendilerine kota tahsisatı yaptırmalıdırlar. Kota kapsamındaki ürünlerle iştigal eden firmaların kota mevzuatı konusunda geniş bir bilgi birikimine sahip olmaları gerekir.
Kayda Bağlı Diğer İhracat Türleri     
-Birleşmiş Milletler tarafından ekonomik yaptırım uygulanan ülkelere yapılan 
ihracat,
 
-Bitkisel ve Hayvansal ürünlerin Ekolojik Metodlarla Üretilmesine İlişkin
Yönetmenlik kapsamında sertifikayı haiz ürünlerin ihracatı, 
-İşlem görmemiş veya işlem gördüğü halde dökme veya varille satılan
zeytinyağı ihracatı, 
-Meyan kökü ihracatı, 
Ham lüle taşı ve taslak pipo ihracatı, 
-Diğerleri 
Özelliği Olan İhracat     
 
 
Bazı ihracat işlemleri, ihracat bedeli dövizlerin yurda getirilmesi ve ticari operasyonların yapılışı açısından özellik arzetmektedir. Özellik arzeden bu ihracat türleri ve bunlarla ilgili olarak firmaların dikkat edeceği hususlar aşağıda özetlenmiştir;

Kredili İhracat:   
İhracatçı firmaların, alıcı partnerlerine, mal bedelini ödemeleri konusunda belirli bir süre tanımaları ve tanınan bu sürede ihracat bedeli dövizlerin yurda getirilmesine olanak veren bir ihracat şeklidir. Vesaik mukabili, mal mukabili ya da akreditifli ödeme şekillerine göre yapılan ihracatlarda, ihracat bedeli dövizleri fiili ihracattan itibaren belirli bir süre içinde Türkiye'ye getirip bir banka veya özel finans kurumuna bozdurma zorunluluğu vardır. Kredili ihracat, ihracatçı firmalara bu zorunluluğa tabi olmadan ihracat yapabilme olanağı getirmektedir. Kredili ihracat, firmalara uzun vadeli ihracat bağlantısı yapma şansı vermektedir. 
Kredili ihracat yapmak isteyen firmalar, yabancı alıcıları ile bir kredi sözleşmesi yaparak kredi sözleşmesinin orjinali ve bir tercümesi ile birlikte bağlı bulundukları ihracatçı birliği genel sekreterliğine başvurmalıdırlar.
Kredi sözleşmeleri şu özellikleri taşımalıdır:
1-Satıcı ve alıcı firmaların ünvan ve adresleri sözleşmede belirtilmelidir.
2-Alım satım konusu malın tanımı, tipi, kalitesi, standardı, miktarı, birim
fiyatı ve toplam değeri belirtilmelidir. 
3-Kredi vadesi ve taksit sayısı (Kredi vadesi dayanıksız tüketim malları için
en çok 2 yıl dayanıklı tüketim malları ve yatırım malları için ise en çok 5
yıl olmalıdır.)
İhracatçı firmalar, kredi sözleşmesini düzenlerken, alacaklarını garanti altına alabilmek için, kredi kapsamındaki ihracatlarına karşılık, muteber bir bankanın garantisini de şart koşabilirler; veya alıcılarından banka avalli poliçeler talep edebilirler. 

2- Konsinye İhracat    :
Malların kesin olarak satılmadan yurt dışına gönderilmesine, bir yıllık satış süresi tanınmasına, bu süre içinde toptan veya perakende olarak satılan mal bedeli dövizlerin kesin satışı müteakip, kambiyo mevzuatının verdiği süre içinde Türkiye'ye getirilmesine ve satılamayan malların vergisel yükümlülüklere takılmadan geri getirilmesine imkan veren bir ihracat türüdür. Konsinye ihracatın şu tür faydaları vardır:
-Firmalara, ihracat bedeli dövizleri yurda getirme süresi ile ilgili sınırlamadan
belirli bir süre (1 yıl satış süresi duruma göre 1 ek süre) kurtarmaktadır. 
-Malların belirli bir pazarda satış şansı olup olmadığını en az masraf ve 
formalite ile deneme şansı sağlamaktadır.
-Satılmayan malların Türkiye'ye geri getirilişinde gümrük vergisi ve KDV gibi
 
vergi yükleriyle karşılaşılmamasını sağlamaktadır.
-Yabancı alıcıların iflası veya varlıklarının hacz edilmesi durumunda,
ihracatçı firmaları zarara uğramaktan kurtarmaktadır.
Çünkü, konsinye satışlar emanet bırakılan mal niteliğinde bulunmaktadır.
Emanet varlıkların haczedilmesi veya iflas masasına dahil edilmesi
sözkonusu olmamaktadır.
 
Mallarını konsinye olarak ihrac etmek isteyen firmaların doğrudan bağlı bulundukları ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine başvurmaları gerekmektedir. İhracatçı birlikleri, kendi insiyatiflerinde olan konsinye ihracat izinlerini doğrudan, madde politikaları açısından önem taşıyan ürünler için gerekli izinleri ise Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın görüşünü almak suretiyle vermektedir. Gümrük beyannamelerinin konsinye olarak tanzim edilmesi ve ihracatçı birliğine verilmesi ile başvuru yapılmış olmaktadır.

3-İthal Edilmiş Malların İhracı    :
Türkiye’ye yasal olarak ithal edilmiş ve ithalatla ilgili vergileri ödenmiş olan malların ihrac edilmesi mümkündür.Bu tür mallar ihrac edilirken bunlar için Türk menşe şehadetnamesi verilmez. Ancak, AB
ülkeleri veya Türkiye'nin serbest ticaret anlaşması imzalamış olduğu ülkelere yapılan ihracatlarada, bunlar için ATR veya EUR-1 belgesi düzenlenerek gümrük idarelerine vize ettirilmesi gerekmektedir. 
 
İhracat esnasında, malların ithal edildiğini gösteren belgelerle bunların vergilerinin ödenmiş olduğunu gösteren belgelerin gümrük idarelerine ibraz edilmesi gereklidir. 

4-Transit Ticaret Kapsamında İhracat    :
Transit ticaret, malların bir ülkeden alınıp bir başka ülkeye satılması şeklinde bir ticaret şeklini ifade etmektedir. Transit ticarette konu olan malların Türkiye'ye ithal edilmesi ve serbest dolaşıma girmesi sözkonusu değildir; malların satınalındığı ülkeden doğrudan satıldığı ülkelere sevkedilmesi sözkonusudur. Ancak, bu tür malların Türkiye'de bir antrepoya getirilmesi, antrepoda bir süre kalması, hatta ambalaj değişikliği gibi basit işlemlere tabi tutulması mümkündür. Örneğin ,bir Türk firması Almanyadan satınaldığı bir makinayı Türkiye'ye ithal etmeden Türkmenistan'da yerleşik bir firmaya satarsa, bu işlemi transit ticaret kuralları çerçevesinde yapması gerekir.
Transit ticaretin Türkiye'yi ilgilendiren yönü para hareketleridir. Türkiye'de
 
transit ticaret yapan kişi yada firma muhtemelen malı satınaldığı ülkeye alış bedeli kadar döviz transfer edecek, malın satış bedeli kadar dövizi ise satışın yapıldığı ülkeden Türkiye'ye getirecektir. Komisyon ve transfer giderleri çıktıktan sonra kalan pozitif bakiye ise transit tacirinin karını oluşturmaktadır.Bazı transit ticaret uygulamalarında, transit tacirinin karını oluşturan net bakiyenin Türkiye'ye getirilmesi sözkonusu olabilmektedir.

Transit ticaret bağlantısı yapan Türk firmaları, transitten doğan karlarını Türkiyeye yasal olarak getirebilmeleri için, transit ticaret formalitelerini yerine getirmek zorundadırlar. Bunun için yapacakları iş, transitle ilgili para hareketlerine aracılık yapacak olan bankayı belirleyerek kendisi ile temasa geçmeleridir.
 
Transit ticaretin aşağıdaki özellikleri vardır:
-Türkiye'ye bir mal ithalatı sözkonusu olmadığından ithalat formaliteleri ve
ithalatla ilgili vergisel yükümlülükler mevcut değildir.
-Benzer şekilde, Türkiye'den bir mal çıkışı olmadığından ihracat formaliteleri
de mevcut değildir.
 
Transit ticarete konu olan malların, Türkiye üzerinden geçmesi ve geçiçi bir süre gümrük makamlarının izni altında antrepolarda depolanması istenilmedikçe, gümrük beyannamesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.Ancak, transit tacirinin malların çıkış ülkesinden sevkedilmesi ve varış ülkesine ithal edilmesi ile ilgili formalitelerle yakından ilgili olduğu, bu yüzden hem malların çıkış ülkesi hem de varış ülkesinin dış ticaret rejimini yakından takip etmesi gerektiği hususu unutulmamalıdır. 
5-Bağlı Muamele veya Takas Yoluyla İhracat    :Malın malla hizmetle 
değişilmesi, değişime konu olan malların değer olarak birbirine eşit olmaması durumunda, bakiye bedellerinin dövizle ödenmek suretiyle kambiyo hesabının kapatılmasına olanak veren bir uluslararası ticaret şeklidir. Takas şeklindeki ticari uygulamanın aşağıdaki özellikleri bulunmaktadır. Takas yolu ile ticaret yapmak isteyen firmalar, Bağlı Muamele ve Takas Başvuru Formu'nu doldurarak bağlı bulundukları ihracatçı birlikleri genel sekreterliğinden izin almaları gerekmektedir.
-Takas işlemlerinde bir yandan mal ihracatı bir yandan da mal ithalatı
sözkonusu olmaktadır.
-İthal edilen mallar ithalat rejimine tabi olup ithalat esnasında G.V. ve KDV'
nin tahsil edilmesi gerekmektedir.
-Ancak, bu kapsamda yapılan ithalat vadeli bile olsa Kaynak Kullanımı 
Destekleme Fonuna tabi değildir. 
-İhraç edilen mallarda ise ihracattaki vergisel yükümlülükler yürürlüktedir. 
-Takas izinlerinin süresi en çok altı aydır. 
-Takasın, takas tacirlerini, döviz alım kuru(ihracat) ile döviz satım kuru
(ithalat) arasındaki aleyhte farktan korumak, döviz kıtlığından kaynaklanan
ticari tıkanıklılığı aşmak gibi faydaları vardır.
Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat    :
Malların mülkiyeti devredilmeden yurt dışındaki firma ya da kullanıcılara kiraya verilmesi de sözkonusu olmaktadır. Kiralama süresinin bitiminde, kiralanan malların geri getirilmesi gerekmektedir.Bu tür işlemlere ticari kiralama yolu ile ihrcacat denilmektedir. Burada ihrac edilen şey malın kendisi değil, bir hizmettir. Ancak, bu hizmetin satılabilmesi için kiralama konusu malların yurt dışına çıkartılması gerekmektedir. Örneğin, hasat mevsimlerinde biçerdöverlerin, hac mevsimlerinde uçak vb taşıt araçlarının veya gemilerin bu şekilde kiraya verilerek hizmetlerinin ihrac edilmesi sık sık görülen
ticari kiralama olaylarıdır. Bir malın ticari kiralama yolu ile yurt dışına gönderilebilmesi için, firmaların bağlı bulunduğu ihracatçı birliklerinden izin alması gerekmektedir. İhracatçı birlikleri bir yıl süre ile ticari kiralama izni verebilmektedir.
Firmaların başvurusu halinde ayrıca bir yıl ek süre alınması mümkün bulunmaktadır.
 
 Ticari olarak kiralanan malların kira bedelleri, kambiyo mevzuatında belirtilen süre içinde (kiralama süresinin bitimini müteakip 1 ay içinde) yurda getirilerek banka veya özel finans kurumlarına satılmak zorundadır.Kiralama süresi dolan mallar da bu süre içinde geri getirilmelidir.
Yurt dışında kiraya verilen malların, malların fiili çıkışını müteakip kesin ihracına karar verilirse, bununla ilgili olarak ilgili ihracatçı birliği genel sekreterliğinden izin almak gerekmektedir. 
Bedelsiz İhracat: Numune, hediye, hibe, diplomatik misyon mensuplarının zati ve ev eşyaları, turistlerin veya bavul ticareti yapan yabancı uyrukluların yolcu beraberi olarak yanlarında götüreceği malların yurt yurt dışına çıkartılmasına bedelsiz ihracat denilmektedir. Bu tür ihracatlara bedelsiz denilmesinin sebebebi, bunlarla ilgili olarak firmaların yurda döviz getirme ve bunu banka ve özel finans kuruluşlarına bozdurma yükümlülüğünün bulunmamasıdır. 

Bedelsiz ihracatın ihracatçı ve sanayici firmaları en çok ilgilendiren yönü, ticari numunelerin kalıp ve desenlerin yurt dışına gönderilmesi ile ilgilidir. Firmalar yurt dışındaki alıcılarına tanıtım ve reklam yapma amacıyla bu tür numune gönderdikleri zaman, bununla ilgili olarak iki sorun vardır. Bunlardan biri, bu malların bedelsiz ticari numune kapsamında yurt dışına gönderilmesi, ikincisi ise, malların varış ülkesinde ticari numune olarak değerlendirilerek vergilere ve çeşitli kısıtlamalara tabi olmadan giriş yapabilmesidir. Numune göndermek isteyen firmaların, bunların varış ulkesine hangi koşullarda gireceğini ilgili ülke makamlarından net bir şekilde öğrenmelidirler. Genel olarak, dünyada bir çok ülke, miktar ve değeri ticari teamüllerle belirlenen sınırları aşmayan ve numune olma özelliği dışında başka bir amaçla kullanım özelliği kaybedilmiş (örneğin kalıcı bir şekilde nümüne damgası basılmış) malların sorunsuz olarak giriş yapması ticari teamüllerdendir. Ancak vergisel ve diğer ticari yükümlülükleri yerine getirmek koşulu ile numune girişlerine izin verilebilmektedir.

Türkiye'den diğer ülkelere numune veya başka amaçlarla bedelsiz mal götürmek veya göndermek isteyen firmalar, eğer bu malların değeri 10 000 $'ın altında ise, doğrudan gümrük idaresine başvurmak suretiyle bu malların çıkış iznini alabilmektedirler. Bedeli 10 000 $'ın üzerinde olan malların yurt dışına çıkışı için ise, firmalar bağlı bulundukları ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine başvurmalıdırlar.

Bavul Ticareti ya da Yolcu Beraberi Satış Şeklinde İhracat   
Turistlere, yabancı ülkelerde ikamet eden Türk uyruklu gerçek yada tüzel kişilere, yapılan satışlar belirli koşulların yerine getirilmiş olması koşulu ile ihracat sayılmakta ve ihracatın yararlandığı destek ve avantajlardan bunların da yararlanması 
sözkonusu olmaktadır. Bu kapsamdaki satışlar 43 ve 61 seri nolu KDV Genel Tebliğleri çerçevesinde yapılmaktadır. 61 sayılı KDV Genel Tebliği kapsamında ihracat yapmak isteyen firmaların, öncelikle bu tebliğde belirtilen koşullara uymaları
bağlı bulundukları vergi dairesinden İzin Belgesi almaları, bu kapsamdaki satışlarını
Tebliğle şekli ve usulu belirlenmiş Özel Fatura'lar kapsamında yapmaları, bu faturaların, malların fiilen çıkışının yapıldığı gümrük idaresine kadar mallarla birlikte
refakat etmesi ve ilgili gümrük idaresi tarafından onaylanması, ayrıca alıcıdan tahsil edilen mal bedelinin bir banka veya özel finans kuruluşuna tevdi edilerek bozdurularak Döviz Alım Belgesi'ne bağlatılması gerekmektedir.

Özelliği Olmayan İhracat    : 
 
 Kayda bağlı olmayan ve özelliği olan ihracat dışında kalan işlemler özelliği olmayan ihracatı oluşturmaktadır. Herhangi bir Türk firması herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan bir ürünü, kısıtlamaya tabi olmayan bir ülkeye, Merkez Bankasınca konvertibl addedilen bir para ile peşin döviz, mal mukabili, vesaik mukabili veya akreditifli ödeme şekillerinden biri ile yurt dışına gönderdiği zaman özelliği olmayan bir ihracat yapmış olur. Özelliği olmayan ihracat, bu kapsamda yapılan ihracatın önemsiz olduğu anlamına gelmemelidir. Aksine özelliği olmayan ihracat toplam ihracatın çok büyük bir oranını oluşturmaktadır. ''Özelliği olmayan'' ifadesinin seçilmesi, ihracat formaliteleri açısından yeknesak kuralların dışında başka bir formalite gerektirmeyen ihracat işlemlerini ifade etmek içindir.

İhracı Ön İzne Bağlı Mallar    
Bazı malların ihracı, uluslararası anlaşmalar veya madde politikaları açısından
bu mallarla ilgili kurumların ön iznine tabidir. Bu malları ihrac etmeyi düşünen kuruluşlar, ihracattan önce gerekli ön izni almalıdırlar. Bu malların kayda bağlı,
özelliği olan veya özelliği olmayan ihracat kapsamında ihrac ediliyor olması ihracatla ilgili ön izin gereksinimini ortadan kaldırmamaktadır. İhracı ön izne bağlı olan 
mallar ve ön izini vermekle yetkili olan kuruluşların listesi aşağıda verilmiştir. Zaman zaman bunlara yeni ürün ve yeni kuruluşların da eklenmesi mümkündür.

İhracı Ön İzne Tabi Mallar Ön İzni Veren Kuruluş
1-Harp, silah ve mühimmatı 
(Spor ve av tüfekleri hariç) Milli Savunma Bakanlığı 
2-Afyon ve haşhaş kellesi Sağlık Bakanlığı 
3-Uyuşturucu Maddeler Sağlık Bakanlığı 
4-Tehlikeli Atıklar Çevre Bakanlığı 
5-Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile yılanlar, kaplumbağa ve kertenkelelerin canlı ve cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon Orman Bakanlığı 
6-Gübreler (Kimyevi gübreler hariç) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
7-Tohumlar (Orman ağacı tohumları hariç) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
8-Su ürünlerinden su ürünleri avcılığını 
düzenleyen esaslar çerçevesinde avlanması 
yasak olan cins ve nitelikteki su ürünleri (sülükler dahil) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
10-Yem Kanunu kapsamına giren yemler Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
11-Zirai mücadele ilaç ve aletleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
12-Veteriner ilaçları Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
13-İhracat amacıyla doğadan elde edilmesi 
kontenjanla veya başka herhangi bir kayıtla 
sınırlandırılan doğal çiçek soğanları Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
14-Damızlık büyük ve küçük baş hayvan Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 
15-Şeker T.Şeker Fab. Gen.Müd. 

İhracı Yasak Mallar     
Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar ve madde politikalarının bir gereği olarak, aşağıdaki malların ihracı yasaktır. Bu maddelere zaman zaman yenisi eklenebileceği gibi, bazı kalemlerin de zaman içerisinde buradan çıkartılması sözkonusu olmaktadır.
 
İhracı Yasak Mallar Listesi
1-Kültür ve tabiat varlıkları 
2-Hint keneviri 
3-Tütün tohumu ve fidesi 
4-Tiftik keçisi 
 
5-İhracı izne bağlı mallar listesinde yer
alan türler hariç bütün av ve yaban hayvanları 
(canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile bunlardan 
mamul konfeksiyon) 
6-Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk,
 
dışbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı ağaç türlerinin
kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı 
7-Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi ile bu sözleşmeye ait protokoller ve değişiklikler kapsamındaki ihracat 
8-İhracatı yasak olan doğal çiçek soğanları 
9-Odun ve odun kömürü 
 10-Sığla (liquidambar orientalis) 
11-Yalankoz (pterocarya carpinifolia) 
 12-Datça hurması (Phoenix the ophrasti crenter) 
13-Zeytin, incir, fındık,antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları 
İhracat Sonrası Yükümlülükler     
 
İhracat fiilen gerçekleştikten sonra ihracatçı firmaların başlıca yükümlülükleri şunlardır. 
1.    Mal bedeli tahsil edilmemişse bunu tahsil ederek bir bankaya veya özel finans kuruluşuna bozdurmak ve gerekli formaliteleri yerine getirerek kambiyo taahhüdünü kapatmak, 
2.    İhracatla ilgili kredi taahhüdü sözkonusu ise bunu kapatmak, 
3.    İhracatla ilgili Dahilde İşleme İzin Belgesi taahhüdü varsa bunu kapatmak, 
4.    İhracat dolayısı ile bir KDV alacağı sözkonusu ise bunu vergi dairelerinden geri istemek (KDV alacağının geri istemek cezai müeyyidesi olan bir yükümlülük değil firmanın kendi menfaatleri icabıdır.) 
 
 
İhracatçı firmalar, bu yükümlülüklerini yerine getirebilmek için ihracatta kullanılan bütün belgeleri ;
- mevzuata uygun olarak,
- zamanlama ve tarih uyumu gözeterek,
- birbiri ile olan irtibatı gözeterek,
- eksiksiz ve doğru olarak tanzim etmelidirler. 
İhracattan Sonra Doğabilecek Sorunlar ve Bunları Çözüm Yolları     
A-Alıcı tarafından malların kabul edilmemesi 
İhrac edilen mallar alıcı firmalar tarafından kabul edilmezse, ihracatçı firmalar
için çeştli alternetifler mevcuttur. Bu alternatifler;
1-Malların geri getirilmesi,
2-Malların geri getirilip yerine aynı bedelle aynı evsafta başka mallar
gönderilmesi,
 
3-Alıcı tarafından kabul edilmeyen malların geri getirilmeyerek başka 
bedel ve koşullarla satılması, 
4-Malların yurt dışında terkedilmesidir.
 
 
Bu durumlardan biri ile karşı karşıya kalan firmalar, bağlı bulundukları ihracatçı birliği genel sekreterliği ile temas kurmalıdırlar.
 
B-Mal bedelinin zamanında yurda getirilmemesi 
 
Uluslararası Ticarette Kullanılan Belgeleler    
 
Uluslararası Ticaret, makro planda Dünya Ticaret Örgütü’nü Kuran Anlaşma, iki taraflı veya çok taraflı anlaşmalar ülkelerin kendi ulusal mevzuatı, uluslararası ticari teamüller ve geleneklere göre yapılmaktadır.Yapılan ticari muamelelerin güvenirliği ve tartışmalara meydan vermeden işleyebilmesi için, ilgili belgelerin düzenli, birbiri ile irtibatlı ve kurallara uygun olarak tanzim edilmesi gerekmektedir.
 
Genel olarak uluslararası ticarette kullanılan belgeleri altı grupta toplamak mümkündür. Bunlar,
1- Ticari Belgeler,
2- Resmi Belgeler,
3- Taşıma Belgeleri,
4- Sigorta Belgeleri,
5-Finansman Belgeleri,
6-Teşvik Belgeleridir
 
Ticari Belgeler 

a- Faturalar:

Proforma Faturalar: Satış koşullarını belirten bir teklif niteliğindedir.
Ticari Faturalar: Aşağıdaki bilgileri içeren bir belgedir.
- Düzenlendiği lisanda “FATURA” başlığı,
- Satıcının ismi, ünvanı adersi,
- Alıcının ismi ünvanı ve adresi,
- Düzenleme tarihi ve numarası,
- Malın (hizmetin) ayrıntılı tanımı,
- Miktar, birim fiyat, toplam değer,
- Sevkiyat bilgileri,
- Ambalaj işaretleri,
- Alıcının özel olarak istediği diğer bilgiler,
Akreditifli işlemlerde
- Aksine hüküm yoksa mal miktarı %5 eksik veya fazla olabilir.
- Akreditifte yaklaşık, takriben civarında gibi ibareler kullanılmışsa; miktar
veya değer %10 eksik veya fazla olabilir.
 
b- Navlun Faturası (Freight Invoice).

Navlunun satıcı (ihracatçı) tarafından ödenmesi durumunda, bunun konşimento üzerinde belirtilmesi teamül bazen de zorunluluktur. Ancak bu belirtim yapılmamışsa, stıcı firmanın taşıyıcı firmadan bir navlun faturası alarak ithalatcı firmaya vermesi, ya da tahsil belgeleri arasına navlun faturasını da koyması gerekmektedir. Navlun faturası
malın ithal edildiği ülkede vergiye tabi kıymetinin tesbitnde dikkate alınacak kıymet faktörlerinden birini oluşturmaktadır.

c- Çeki listesi (certificate of weight/weight note): 
Her ambalaj içerisindeki malın brüt ve net ağırlığını belirten listelerdir. Özellikle hasar durumlarında sigorta tazminatının yerine getirilmesinde başvurulan önemli belgelerden biridir. Uluslararası ticarete taraf olan kuruluşlarca istenen detayda düzenlenebilir.
 
d- Koli/Ambalaj listesi (packing list):
 
Her bir kolinin içinde bulunan ambalaj ve mal muhteviyatını belirten listelerdir. Yabancı gümrüklerde malın gümrük makamları tarafından örnekleme yöntemi ile kontrol edilmesine yaramaktadır. Ayrıca yabancı alıcılar inracatçı tarafından kendilerine gönderilecek ambalaj listesine göre malları çeşitli perakende veya toptan satış yerlerine 
gönderebilmektedir. Ambalaj listeleri alıcının kendi iç dağıtımında bu açıdan yardımcı olmaktadır. 
Ambalaj listeleri yabancı alıcılar ve alıcıların bulunduğu ülkelerin gümrük makamlarına yukardaki kolaylıkları sağlarken, Türk gümrük idarelerinin de kontrolleri
hızlı bir şekilde yaparak ihracat işlemlerinin hızla tekemmül ettirilmesini sağlar. Bu yüzden
ambalaj listeleri Türkçe ve yabancı dilde düzenlenmelidir.
Ayrıca, ithalat yapacak olan firmalar ithalattaki gümrük işlemlerinde kolaylık sağlamak, ve kendi iç dağıtım sisteminde yararlanmak üzere yabancı ticari ortaklarından ambalaj listeleri istemeleri gerekmektedir. 

e- Spesifikasyon Belgesi (certificate of specification):
 
Çeki listesinde belirtilen bilgilere mal fiyatları ve mal değerleri de dahil edilerek düzenlenirse, elde edilen yeni belge spesifikasyon belgesi adını almaktadır. İthalattan sonra malların dağıtımın yapılmasında pratiklik sağlayan bir belgedir. 

f- İmalatçının Analiz Belgesi (Manufacturer’s Analysis Certificate):
 
Kimyevi maddeler gibi analiz gerektiren malların formüllerindeki elemanların isim ve oranlarını gösteren listelerdir. İmalatçı firma tarafından bir beyan şeklinde ya da bağımsız laboratuvarlar tarafından düzenlenebilmektedir.
 
g- Üçüncü Taraflarca Düzenlenen Kontrol Belgeleri(Third Party Certificate of Inspection):
 

Alıcıların kendilerini korumak üzere hazırlattığı özel amaçlı kontrol belgeleridir.Genelde uluslararası gözetim şirketleri tarafından düzenlenip alıcılara verilmektedir.
 
h- Expertiz Raporu (Expertise)
 
İhrac veya ithal mallarının fiyat, miktar ,kalite, bileşim katkı oranı, ticari teamül gibi hususlarında gümrük idarelerince tereddüde düşülen durumlarda, bu idarelere verilen raporlardır. Gümrük Kanunu ve buna bağlı diğer mevzuatlarda hangi kurum ve kuruluşların vereceği expertiz raporuna itibar edileceği belirtilmiştir. Genelde bu tür raporlar ihracatçı birlikleri, ticaret ve sanayi odaları gibi kuruluşlar tarafından verilmektedirr.

Resmi Belgeler

a- Dolaşım Belgeleri (Movement Certificates):
a1-ATR-Dolaşım Belgesi (Movement Certificate, ATR):

Türkiye ile AB arasındaki ortaklık anlaşmasının bir gereği olarak, Türkiye 'de serbest dolaşım hakkına sahip ürünler AB ülkelerinde de serbest dolaşım hakkına sahiptir.Bunlardan sanayi ürünlerinin Türkiye'den AB ülkelerine ithal edilmesinde KDV dışında bir vergi ödenmesi sözkonusu değildir (zaman zaman gündeme gelen anti damping vergisi Hariç). Ayrıca Türkiye'de serbest dolaşımda bulunan tarım ve işlenmiş tarım ürünleirinin AB ülkelerine girişinde çeşitli tavizlerden yararlanılması sözkonusudur.Türkiyede serbest dolaşımda bulunan sanayi ürünlerinin AB ülkelerinde de serbest dolaşımını sağlayan ya da
Türk menşeli ürünlerin AB ülkelerine ithalinde belirli tavizlerden yararlanılmasını sağlayan
belgelere ATR belgesi denilmektedir. ATR belgeleri firmalar tarafından tanzim edilip, Ticaret Odaları tarafından onaylanmakta ve ihracatın yapıldığı Gümrük idareleri tarafından
vize edilmektedir. Basitleştirilmiş usül çerçevesinde ''onaylanmış ihracatçı statüsüne'' sahip
olan firmalar kendi ATR belgelerini kendileri vize edebilmektedir.

AB ülkelerinde serbest dolaşan sanayi ürünlerin veya çeşitli tavizlerden yararlanan 
ürünlerin Türkiye'ye ithal edilmesinde, bu ürünlerim AB ülkelerinden birinden alınmış bir ATR belgesi ile ithal edilmesi durumunda, Türk gümrüklerinde de KDV dışında bir vergi tahsilatı yapılmamaktadır veya gerekli tavizler sağlanmaktadır. 

a2-EUR-1 Dolaşım Belgesi (Movement Certificate, EUR-1): 
 
EUR-1 Dolaşım belgelerinin fonksiyonu, ATR belgelerinin fonksiyonu ile aynıdır.
EUR-1 belgeleri aşağıdaki ticari işlemlerde kullanılmaktadır:
-EFTA ülkeleri ile Türkiye arasında yapılan ticaret,
-Türkiye ile AB ülkeleri arasında AKÇT (Avrupa Kömür Çelik Topluluğu) ürünlerini
kapsayan Serbert Ticaret Anlaşmsı ile ilgili ürünlerin ticareti,
-Serbest Ticaret Anlaşması yapılan ülkelerle yapılan ticaret.

a3-INF-2 Belgesi (INF-2 Certıficate):
Türkiyede serbest dolaşımda bulunan girdilerin önce bir üçüncü ülkeye gönderilip
burada işçiliğe tabi tutulması, işlenmiş ürünlerin AB ülkelerine ihrac edilmesi işlemlerinde
nihai ihrac ürünü bünyesinde yeralan serbest dolaşım hakkına sahip Türk girdisinin Gümrük vergisinden muaf tutulmasını sağlayan bir belgedir. Bu belgeler Türkiye'de gümrük idareleri tarafından düzenlenip vize edilmektedir.

AB Gümrük Alanında serbest dolaşımda bulunan bir ürünün, üçüncü bir ülkede hariçte işçiliğe tabi tutulmak üzrere ihrac edildikten sonra , işlem görmüş ürünlerin Türkiye'ye ithal edilmek istenmesinde, bunların AB ülkeleri tarafından düzenlenip onaylanan INF-2 belgeleri ile birlikte dolaşmaları durumunda, işlenmiş ürünler bünyesindeki AB menşeli ürünler için Gümrük Vergisi uygulanmamaktadır; yani, sadece üçüncü ülkede yaratılan katma değer için Gümrük Vergisi tahsili sözkonusudur. 
 
b-Menşe Şehadetnamesi (Certificate of Origin):
GATT'ın koyduğu prensipler çerçevesinde, Dünya Ticaret Örgütüne üye ülkelerin
genelde birbirine benzeyen menşe kuralları bulunmaktadır. Ülkeler birbirinden yaptığı ithalatlarda ithal ürünlerinin hangi ülke menşeli olduğunu bilmek isterler. Çünkü, ithalat işlemlerinde, ürünlerin menşeine göre muameleye tabi tutulması gerekmektedir.

Uluslararası ticarete konu olan ürünlerin menşeini belirten belgelere menşe şehadetnamesi denilmektedir. Türkiye'den ihrac edilen ürünler için bu belgeler firmalar tarafından tanzim edilmekte, Ticaret Odaları tarafından onaylanmaktadır. 

Bazı ülkeler, menşe sehadetnamelerinin, kendi mahali konsoloslukları tarafından tasdik edilmesini isteyebilmektedirler.Türkiye’ye ithal edilecek mallar üçüncü bir ülkenin liman veya serbest bölgesinden yüklenecek olursa, menşe şahadetnamesinin mahalli Türk konsolosluğu tarafından onaylanmış olması zorunludur. 

Menşe sehadetnamelerinde bulunması gereken bilgiler
-Gönderici,
-Alıcı,
- Malın cinsi, özelliği,
- Ambalaj şekli,
- Koli adedi,
- Kolilerin marka ve numarası
- Malın net ve brüt ağırlığı,
- Malın ünite fiyatı,
- Malın değeri (FOB, CF, CFR vb.)
- Malın yüklendiği aracın ismi ve hareket tarihi
- Yükleme limanı veya yükleme yeri
- Mal Türkiye’de geçirdiği değişiklik dolayısı ile Türk menşeli sayılıyorsa bu 
hususun açıklanması.

Menşe Şehadetnamesi Türleri

b1-Özel Menşe Şehadetnamesi (FORM-A): GATT prensipleri çerçevesinde, bazı ülkelerin (özellikle sanayileşmiş ülkeler) gelişmekte olan ülkelerden sanayi malları ithalatında, bu ülkelerin sanayileşmesine katkı sağlamak amacıyla belirli preferanslar sağlayabilmeleri için gerekli olan bir menşe şehadetnamesi türüdür. Gelişmekte olan ülkelere bu anlamda preferans sağlayan ülkeler şunlardır:ABD, Japonya, Yeni Zelanda, Norveç, İsviçre, Kanada ,Avustralya, Rusya, Polonya, Çek ve Slovak Cumhuriyetleri.
Türkiye'den ihrac edilen ürünler için gerekli özel menşe şehadetnameleri, firmalar tarafından tanzim edilmekte, ticaret odaları ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na bağlı taşra birimleri tarafından onaylanmaktadır.
 
b2-ABC Formu:
Sadece ticaret odaları tarafından onaylanan ve çeştli ülkelere her türlü ürünün ihracatında kullanılan menşe şehdetnamesi türüdür. 

b3-GATT Menşe Şehadetnamesi: 
Gelişmekte Olan Ülkeler Arası Ticaret Müzakerelerine Dair Protokol kapsamında düzenlenen bir menşe şehadetnamesi türüdür. 

c- Kontrol Belgesi-1:(Inspection Certificate-1)
 
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı ve Yönetmelikleri gereği, bu mevzuatla belirlenmiş tarım ürünlerinin ihracatında kullanılan bir belgedir. Bu tür malların ihracatı sözkonusu olduğunda, bunların TSE tarafından belirlenmiş standartlara uygun olduğunun belgelenmesi gerekmektedir.Bu belgelendirme işlemi, Dış Ticaret Müsteşarlıgı Standardizasyon Genel Müdürlüğü Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenlikleri tarafından yapılmaktadır.

d- Kontrol Belgesi- 2 (Inspection Certificate-2) 
 
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon mevzuatında belirlenmiş bazı tarım ürünlerinin ithalatında uygulanan bir denetim belgesidir. Bu kapsamdaki ürünleri ithal etmek isteyen firmalar, bunları fiilen ithal etmeden önce Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenlikleri'ne, ithalat konusu malın bir numunesi ile başvurararak Kontrol Belgesi'ni almak zorundadırlar. Bu kontrol belgesi de ithalat konusu malların TSE tarafından belirlenmiş standarda uygun olup olmadığını belirlemeye yaramaktadır. TSE tarafından belirlenen standartlara uygun olmayan malların ithalatına izin verilmemektedir.

e- Uygunluk Belgesi:
 
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Mevzuatı'nın yürürlüğe girmesi ile, çok sayıda sanayi ürününün Türkiye'ye ithalatında uygunluk denetimi yapılmaya başlanmıştır. Uygunluk denetimine tabi malları ithal etmek isteyen firmalar, bunların TSE tarafından belirlenen stadartlara uygunluğunu belgelemek zorundadırlar. Mallar fiilen ithal edilmeden önce numuneleri alınmak ve TSE tarafından teste tabi tutulmak suretiyle bu uygunluk belgeleri verilmektedir.Test ve belgelendirme uygulaması, ithalat konusu malların, insan bitki ve hayvan sağlığı açısından zararlı bir etki taşımadığını, çevreye zarar vermediğini, güvenlik ve asayişle ilgili olumsuz etkilerinin bulunmadığını belgelemek amacını gütmektedir. Ayrıca tüketicinin korunması açısından da bu belgenin gerekliliğine inanılmaktadır. Standartlara uymayan malların ithalatına izin verilmemektedir.

Çok sayıda sanayi ürünün ithalinde uygunluk belgesi aranılmaktadır. Bunlar bir liste halinde Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Tebliği'nin eki olarak yayımlanmış olup, ithali zorunlu standarda tabi mallar olarak anılmaktadır. Bunlardan az sayıda tekstil ve hazırgiyim ürününün ithalatı zorunlu standarda tabidir. Pmauk ipliği, pamuklu fitilli kadife, kadın çorapları, elektrikli battaniyeler bunlar arasında önemli kalemleri teşkil etmektedir. Ayrıca tekstil sanayinde girdi olarak kullanılan çok sayıda boyar ve kimyasal maddenin ithalatı standarda tabi bulunmaktadır. 
 
TS-ISO-9000, AQAP, GMP (Good Manufacturing Practises) belgesi veya İmalat Yeterlilik Belgesi sahibi firmaların yapacağı ithalatlarda uygunluk belgesi aranmamaktadır. Ayrıca dahilde işleme izin belgeleri kapsamında Türkiye’ye geçici olarak ithal edilen ve işlendikten sonra tekrar ihraç edilecek olan mallar için uygunluk belgesi gerekmemektedir.

Herhangi bir ürünü ithal etmeyi düşünen firmaların, itahalat konusu olacak ürünün zorunlu standart denetimine tabi olup oladıgını tesbit etmeleri, eğer, zorunlu standarda tabi ise TSE'nin ithalat konusu malla ilgili olan satndardını inceleyerek, itahalat esnasında bir
sorunla karşılaşıp karşılaşmayacakların önceden bilmeleri kendileri açısından yararlı olacaktır.

f- Sağlık Sertifikası (phytosanitary certificate):
 
Bitki ve bitkisel ürünlerin ihracatında kullanılan bir belge olup, hem türk gümrüklerinden maların çıkış işlemlerinin yapılabilmesi , hem de ithalatçı ülke gümrüklerinde giriş işlemleri için kullanılan uluslararası geçerliliği olan bir belgedir. Bu belge ihraç konusu ürünün, her türlü hastalık ve zararlıdan arındırılmış olduğunu, tüketime uygun olduğunu kanıtlamak amacıyla kullanılmaktadır.
Bitki Sağlık Sertifikaları , Zirai Karantina Teşkilatı veya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı il müdürlükleri tarafından kendilerine ibraz edilen numunelere dayanılarak verilmektedir.

e- Veteriner Sertifikası (Veterinary Certificate)
g- Helal Belgesi (Helal Certificate)
ğ- Radyasyon Belgesi (Radiation Certificate)
ı- Boykot/Kara Liste Sertifikası
i- Konsolusluk Faturası (Consular Invoice):

Malın gideceği ülkenin konsolosluğu tarafından mal menşei birim fiyatı ve mal değerinin onaylandığı faturalardır. Onay konusu faturalar ithalatçı
ülkelerin konsolosluklarından elde edilmektedir.Bu tür bir uygulamanın nedeni, ithalatçı ülkenin düşük faturalarla mal bedellerinin düşük gösterilmek suretiyle vergi kaçaklarının önlenmesidir.

j- Tasdikli fatura (Legalized/Certified Invoice)
İhracatçı firma tarafından yabancı alıcıya kesilmiş olan ticari faturanın ithalatçı ülkelerin konsolosluğuna onaylatılması neticesinde tasdikli fatura elde edilmiş olur. Bu tür bir uygulamada temel amaç, ithalatçı ülkenin vergi tahsilatı ile ilgili kaygılarını gidermektir. 
 
Taşıma Belgeleri

Uluslararası ticarette malların bir ülkeden bir başka ülke ya da ülkelere sevk edilmesi
sözkonusudur. Bu sevkiyatlarda, taşıtan ile taşıyıcının sorumluluk ve yükümlülüklerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu belirleme, taşıma belgeleri ile yapılmaktadır. Bu açıdan taşıma belgelerinin aşağıda belirtilen özellikere sahip olması gerekmektedir. 

- Taşıyıcı firma veya acentası tarafından düzenlemeli ve imzalanmalıdır.
- Malların sevk tarihi belitilmelidir.Bu tarih,
- Tahsil belgelerinin bankaya verilişi,
- Sigorta süresinin işlemeye başlaması,
- Malların hasara uğrama veya kaybolma risklerinin satıcıya mı
alıcıya mı ait olduğunun belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. 
- Taşıma belgeleri temiz olmalıdır.
- Yani taşıta yüklenen malların ambalajının bozuk, malların
akıntılı sızıntılı vb. olduğuna dair bir ifade içermemelidir.
Bu tür bir ifade içeren taşıma belgeleri “kirli” olarak addolunmaktadır.
- Taşıma belgeleri bayat olmamalıdır. Yani,
- Zamanında alıcının eline ulaşmalıdır.
- Zamanında bankaya verilmelidir
- Taşıma belgeleri ihbar kaydını taşımalıdır. Yani,
- Alıcı ya da adına hareket edenler “notify” bölümünde belirtilmelidir.
- Deniz konşimentolarında malların güverteye yüklendiği ifadesi yer almamalıdır. 
- Bazı taşıma belgeleri birden fazla orjinal set halinde düzenlenmektedir. 
Bu durumda her orjinal nüsha üzerine kaçıncı nüsha olduğu belirtilmelidir. 
(1/3, 2/3, 3/3 gibi)
- Navlun’un ödenip ödenmediği belge üzerinde belirtilmelidir.

Taşıma Belgelerinin Türleri

1- Deniz konşimentosu (Marine bill of lading, Ocean bill of lading, Bill of lading):
 
Devir yönünden 3’e ayrılır.
- Nama yazılı (straight B/L)
- Emre yazılı (order B/L)
- Hamile yazılı (bcarer B/L)
 
Gemiye yüklenip yüklenmemeyi belirtmesi açısından 2’ye ayrılır
- Tesellüm konşimentosu (Received for shipmen B/L)
- Yükleme konşimentosu (on board B/L)
 
Özellikli Konşimentolar
- Tek konşimento (Through B/L)
- Kara + Deniz,
Deniz + Kara, 
Kara + Deniz + Kara 
şeklindeki taşımaları tek bir konşimentoda toplamaktadır
- Kombine Nakliyat Konşimentosu (Combined Transport B/L)
- Konteyner Konşimentosu (Container B/L)
- Düzgün Hat Konşimentosu (Liner B/L)
- Kısa Konşimento (Short from, Blank back B/L)
- Tanker Konşimentosu (Tanker B/L)
- Ciro Edilemez Konşimento (Non-Negotiable B/L)
- Navlun Sözleşmesine Dayalı Konşimento (Charter Party B/L)
- Kaptan Mektubu (Mate’s reccipt)
 
2-Hava Yolu Konşimentosu (Air-Waybill-Aws)
3-Demir Yolu Hamule Senedi (Rail Consignment Note)
4-Kara Yolu Taşima Senedi/Cmr Senedi 
(Rdad Waybill/Cmr Consignment Note)
 
Sigorta Belgeleri
 
Sigorta Poliçesi: Mallar bir yerden başka bir yere sevkedilirken, sevkiyat esnasında vuku bulabilecekcek risklere karşı lehdarı koruyan bir belgedir. Bir sigorta poliçesinde iki ana taraf vardır; bunlar, sigorta eden (sigorta şirketi), sigorta edilen (sigortayı yaptıran veya ciro yolu ile sigorta poliçesini elinde bulunduran) taraflardır.
 
Bir sigorta poliçenin güvenli olması için aşağıdaki hususları içermelidir.
- Sigortacı (sigortayı yapan),
- Sigorta ettiren,
- Sigortadan yararlanacak kimse,
- Sigortanın konusu,
- Taşıyıcı firma,
- Taşıyacak araç,
- Taşımanın süresi,
- Malın taşıyıcıya teslim edilği yer ile alıcıya teslim edileceği yer,
- Kapsanan riskler ile riskin başlama ve bitim tarihi,
- Sigorta edilen, taşıma konusu olan mal bedeli
- Sigorta primi tutarı, ödeme yeri ve tarihi
- Sigorta poliçesinin düzenlediği tarih
 
Sigorta Poliçesi Türleri
 
1) Takselenmiş Poliçe (Valued Policy): Sigorta konusu malın değerinin poliçe üzerinde belirtildiği poliçe türü.
2) Takselenmemiş Poliçe (Unvalued Policy/Open Policy)
3) Bir sevkiyat için sigorta poliçesi (Voyage Policy)
4) Abonman Poliçesi (Floating Policy):
 
Finansman Belgeleri
 
Poliçe: Satıcı tarafından düzenlenen alıcının veya bir bankanın kabulunu, bazen de alıcının bankasının avalini içeren ve alıcıya verilen kayıtsız bir ödeme emridir. Ödeme emri, belirli bir meblağın belirli bir tarihte ödenmesini içerebileceği gibi, ibrazında ödenmesini de içerebilmektedir.
. 
Poliçelerde üç taraf mevcuttur.
 
1- Keşideci (Drawer): Poliçeyi düzenleyen (satıcı)
2- Keşideli (Drawee): Üzerine poliçe gönderilen taraf (alıcı)
3- Lehdar (Beneficiary): Poliçede belirtilen meblağın ödeneceği kişi
 
Poliçelerin şu şekil şartlarına uyması gerekmektedir.
 
1- Düzenlediği lisanda ''poliçe'' sözcüğünü içermesi
2- Şartsız ödeme emri (ödeyiniz, pay. vb gibi) ihtiva etmelidir, 
3- Lehdar (ödemenin yapılacağı özel ya da tüzel kişi) belirtilmelidir,
4- Keşide yeri ve tarihi
5- Döviz cinsi ve tutarı,
6- Keşidecinin adı, soyadı, ünvanı ve imzası
7- Keşidelinin adı soyadı ve ünvanı
8- Vade
9- Akreditif koşullarına göre konulması gerekli kayıtlar
 
Poliçenin nüshaları: Bütün nüshalar aynı olmak ve her nüsha üzerine kaçıncı nüsha olduğu yazılmak koşulu ile birden fazla nüsha poliçe düzenlenebilmektedir.
 
 
Poliçenin sağladığı avantajlar:
 
1- Alacağın tevsiki,
2- Kredi aracı,
3- İskonto,
4- Temlik,
5- Rehin.
 
Poliçe ile ilgili bazı kavramlar
 
- Tam ciro
- Beyaz ciro
- Temlik cirosu
- Tahsil cirosu
- Rehin cirosu
- Poliçenin kabulu (Müşteri Kabulü-Banka Kabulü)
Poliçe’de aval 
Teşvik Belgeleri
 İhracatın teşvik edilmesi amacıyla firmalara bir takım haklar tanıyan bir takın yükümlülükler getiren belgeler bulunmaktadır. Bunlara kısaca teşvik belgeleri denilmektedir. Teşvik belgelerinin başlıca türleri özetle aşağıdaki gibidir.
 
1-Dahilde İşleme İzin Belgeleri:İhrac edilecek ürünlerin üretimi ile ilgili hammade
aramalı, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin çeşitli avantajlardan yararlanılmak suretiyle, dış piyasalar veya serbest bölgelerden sağlanmasına yarayan belgelerdir. Dahilde işleme izin belgeleri, firmalar tarafından sunulan ihracat projeleri bazında Dış Ticaaaret Müsteşarlığı tarafından verilmektedir.
 
2-Geçici Kabul İzin Belgeleri:İhrac edilmesi planlanan ürünlerin üretiminde kullanılan AB menşeli girdilerin AB ülkelerinden bedelsiz geçici kabul hükümlerine göre ithal edilmesi durumunda bu girdilerin KDV'den muaf olarak Türkiye'ye geçici ithal edilmesini sağlayan belgelerdir. Geçici Kabul İzin Belgeleri, Gümrük Müsteşarlığı tarafından belirlenen gümrük idareleri tarafından verilmektedir.
 
3-Yatırım Teşvik Belgeleri:Yatırımların uygun koşullarda yapılabilmesi, ortaya çıkan vergisel kaynaklı bazı mali yüklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması ayrıca yatırımcı kuruluşlara yer tahsisi, uygun koşullu kredi tahsis edilmesi, gibi çeşitli avantalar sağlanmasını öngören belgelerdir.Bu belgeler, yatırımcı firmalara, proje bazında Hazine Müsteşarlığı tarafından verilmektedir.
 

İhracatla İlgili Resmi veya Kamusal Hizmet İfa Eden Kurumlar    

Dış Ticaret Müsteşarlığı:Dış ticaretle ilgili olarak politikaları belirler, dış ticaretle ilgili mevzuatları hazırlar, dış ticaretle ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşların hazırladığı mevzuatların dış ticaret eğitimi politikalarına ve Türkiye'nin uluslararası anlaşmalarla belirlenmiş taahhütlerine uygun olması konusunda kendisi ile istişarede bulunulur. 

İhracatçı Birlikleri:ihracatçının her türlü sorunu ile ilgilenirler, Gümrük beyannamelerini onaylarlar, dahilde işleme izin belgeleri kapsamında yapılan ihracatla ilgili olarak ihracat taahhütlaerinin dış ticaret uzmanlığı kapatılmasını sağlar.
Gümrük Müsteşarlıgı:Uluslararası ticaarete konu olan malların Türkiye'ye girişi çıkışı, transiti gibi hususlara ilşkin mevzuatları hazırlar, taşra teşkilatı vasıtası ile malların giriş ve çıkış ve transitinde yasal yükümlülüklere uygunluğun denetimini yapar. Ticaret odaları:Menşe şehadetnamesi ,ATR, EUR- 1, ekpertiz raporuları,gibi belgeleri vermek suretiyle çeşitli ihracat hizmetleri sunmaktadırlar

İGEME:ihracatın geliştirilmesi ile ilgili her türlü faaliyeti yamaktadır.

Türk Eximbank:ihracata finansman ve sigorta desteği sağlar.

İhracatla İlgili Özel Kuruluşlar    

Bankalar ve özel finans kuruluşları:Dış ticarette aracılık, güvence, kredi sağlarlar.İhracatta mal bedelleri bu kuruluşlar vasıtası ile tahsil edilmekte ve İhracat bedeli dış ticaret eğitimi izmir dövizler bu kuruluşlara bozdurularak Dköviz Alım Belgesine bağlatılmaktadır. Kullanılan ihracat kredilerinde vergi resim ve haç istisnasından bu kuruluşlar sayesinde dış ticaret eğitimi bursa yararlanılmaktadır. İhracat kredi taahhütlerinin kapatılması bankalar ve özel finans kurumları nezdinde yapılmaktadır.

Taşımacılık şirketleri:İhrac konusu malların sınırötesi taşınmasını sağlarlar, taşıtanın talimatları doğrultusunda taşıma belgelerini düzenleyerek kendilerine verirler. İhracatçı firmalar dış ticaret eğitimi ankara çoğu kere doğrudan taşıyıcı şirketler yerine bunlar adına hareket eden acentelerle ilşki halinde olmaktadırlar.

Sigorta şirketleri:Malların taşınması esnasında doğabilecek riskleri sigorta ederler. İhracatçı firmalar, doğrudan sigorta şirketleri yerine bunlar adına hareket eden acentelerle ilişki halindedirler
Gözetim şirketleri:İhracatçı veya ithalatçı firmaların isteği üzerine, ihrac konusu malların, sipariş evsafına veya yasal yükümlülüklere uyup uymadığının denetimini yapıp bunlarla ilgili raporları düzenlerler.
 
Gümrükleme şirketleri:Malların yasal yükümlülüklere uygun bir şekilde ihrac edilebilmesi, bu amaca yönelik olarak dökümanların hazırlanması, ve gümrük idareleri karşısında ihracatçı firmaları temsil etmek suretiyle danışmanlık hizmetleri verirler.

Çeşitli üniversite, dernek veya özel sektör kuruluşları tarafından işletilen test ve deney laboratuvarları

Dış Ticaret Sermaye şirketleri:İhracat hacmi olarak belirli bir büyüklüğe ulaşmak suretiyle Dış Ticaret Kursu Müsteşarlığından Dış Ticaret Sermaye şirketi statüsü almış olan firmalara Dış Ticaret Sermaye Şirketi denilmektedir. Bu firmalar, bir protokol çerçevesinde imalatçı firmaların mallarını ihrac etmek suretiyle dış ticaret eğitimi istanbul aracılık hizmetleri görmektedirler. Dış Ticaret Sermaye Şirketleri, imalatçı firmalara finansman, hammadde tedariği, KDV iadesinin alınması, kredilerden yararlandırılması konularında dış ticaret eğitimi destek sağlamaktadırlar. 

Sektörel Dış TicaretŞşirketleri:Aynı sektörde faaliyet gösteren belirli sayıda küçük ve orta ölçekli firmanın biraraya gelerek kurdukları, kurucu işletmelere belirli avantajlar sağlayan firmalardır. Sektörel Dış Ticaret Şirketleri'nin kurucu işletmelere (imalatçı KOBİ'lere) sağladığı avantajlardan bazıları şunlardır:

-İhracata aracılık etrmek,
-Pazarlamayı organize etmek,
-Hammadde tedariğinde imalatçı firmalara destek sağlamak,
-Finansman temininde destek sağlamak
-İhracattan doğan KDV iadesinin vergi dairelerinden geri alınmasında
yardım sağlamak.
-İmalatçıları yönlendirmek.
 

Etiketler: dış ticaret eğitimi, dış ticaret kursu, online dış ticaret eğitimi, online dış ticaret kursu, dış ticaret uzmanlık eğitimi, dış ticaret